Sunday, August 26, 2012

Het Winnaareffect


Het Winnaareffect heb ik gratis gekregen van Maven Publishing om te recenseren op mijn blog. Nou, leuk! Een gratis boek is natuurlijk nooit weg! Het past goed in de lijn van een aantal andere boeken die ik de afgelopen tijd heb gelezen, zoals Strijdlied van een Tijgermoeder, Bounce, Outliers en Ouders Opgelet.

Dit boek richt zich op winnaars. Wat maakt iemand tot een winnaar, en wat doet winnen met je?

Mijn drijfveer voor het lezen van deze boeken is mijn kinderen. Ik wil graag dat ze onafhankelijke mensen worden, die hun eigen geluk vorm kunnen geven. Hiervoor denk ik dat het nuttig is om ze een liefde voor leren en bereidheid tot hard werken bij te brengen. Dat zijn dingen die niet vanzelfsprekend zijn voor mijn kinderen. Waarom eigenlijk niet? Die vraag probeer ik te beantwoorden. Het lezen over Outliers en topsporters in Bounce is interessant, niet omdat ik graag wil dat mijn kinderen ergens de top in bereiken. Maar omdat het wel wellicht in de extremen is, waar je kan zien wat werkt en wat niet. Het boek van Carol Dweck over het leerproces zelf was superinteressant, en wellicht het meest praktisch nuttig tot dusver.

Een interessant stuk in het Winnaareffect richt zich op het verschil tussen intrensieke en extrinsieke motivatie. Intrensieke motivatie, de behoefte om iets te doen vanwege het gevoel van competentie en voldoening dat het oplevert, is een goede voorspeller van succes. Extrinsieke motivatie, zoals hoeveelheid geld die iemand verdient (of een cijfer op school), veel minder. De stelling van de auteur is dat intrensieke motivatie moet groeien. Dat is niet iets wat er om te beginnen is. Je moet een vaardigheid verwerven, zoals een muziekinstrument bespelen, en in eerste instantie is dat niet leuk, geeft het geen voldoening. Pas wanneer je door de eerste beginfase heen bent, kan de activiteit op zichzelf lonend worden.

Ik denk dat de wens om kinderen op hun intrensieke motivatie aan te spreken ertoe leidt dat alles 'leuk' moet worden gemaakt voor kinderen. En dat werkt niet, omdat kinderen ten eerste meteen feilloos aanvoelen of iets leuk gemaakt moet worden, en het dus eigenlijk wel niet leuk zal zijn. En ten tweede omdat die intrensieke motivatie zo iets individueels is, dat massa-geproduceerde opleukerij dus bij veel kinderen de plank mis slaat. En ten derde omdat die intrensieke motivatie zich zo dus blijkbaar niet laat aanspreken. Eerst de vaardigheid verwerven, dan leuk gaan vinden. En om de vaardigheid te verwerven heb je de meer op ontwikkeling- i.p.v. op resultaat-gerichte houding van Carol Dweck nodig.

Veel van het boek gaat verder over wat voor effecten het hebben van macht en succes op mensen heeft. Eigenlijk werden mijn vooroordelen daarover bevestigd. Mensen krijgen minder empathie met anderen en macht stijgt naar het hoofd. Als voorbeeld daarvan moest ik denken aan de Zomergast Ben Verwaayen, een ontzettend succesvolle man, die 'er niet van wakker ligt 5000 mensen te moeten ontslaan'. Een man die in mijn ogen te vaak gehoord heeft dat zijn grappen lollig, en zijn verhalen interessant zijn, en dus ook zonder enige remming drie uur lang open deuren intrapt en zichzelf ophemelt, zonder zelf de genantheid daarvan door te hebben.

4 september is er een avond van Maven Publishing in de Balie met Ian Robertson, de schrijver van het Winnaareffect, Stine Jensen (filosoof en auteur van Dus ik ben) en Jeroen Smit (auteur van De Prooi en Het drama Ahold).

No comments: